Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, ο Χειμώνας είναι η εποχή του στοιχείου Νερού. Είναι η χρονική περίοδος της ανάπαυσης, της περισυλλογής, της διατήρησης και συσσώρευσης ζωτικής ενέργειας, απαραίτητης για την έναρξη νέου αναπτυξιακού κύκλου την Άνοιξη. Στο ανθρώπινο σώμα, το στοιχείο Νερό αντιπροσωπεύεται από τα Νεφρά – όργανο Γιν και την Ουροδόχο Κύστη – όργανο Γιανγκ. Τα Νεφρά κυβερνούν το στοιχείο Νερό. Αποτελούν το θεμέλιο του Γιν και την πηγή του Γιανγκ για όλα όργανα του σώματος. Πιστεύεται ότι η σωστή φροντίδα των Νεφρών τον Χειμώνα θα βοηθήσει στην ενίσχυση της σωματικής και συναισθηματικής υγείας καθ’ όλη τη διάρκεια του επόμενου έτους.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι υποστήριξης των Νεφρών. Το Χειμώνα, όταν η ενέργεια Τσι κατευθύνεται προς τα μέσα, καλό να αποφεύγετε την υπερβολική εξωτερική δραστηριότητα, να ξεκουράζεστε περισσότερο, να έχετε έναν ποιοτικό ύπνο, να παραμένετε ζεστοί και να αποφεύγετε την υποθερμία. Προτιμότερο να μειώσετε την έντονη σωματική δραστηριότητα και να επικεντρωθείτε σε πρακτικές αποκατάστασης, όπως ο διαλογισμός, το Τάι Τσι, το Τσιγκόνγκ, η Γιόγκα, το περπάτημα και οι απαλές διατάσεις. Η φυτοθεραπεία και η σωστή διατροφή είναι επίσης ωφέλιμα, καθώς μπορούν να ενισχύσουν τη λειτουργία του οργάνου.
Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, η διατροφή εξαρτάται από την εποχή και θεωρείται το βασικό στοιχείο για τη διατήρηση υγείας. Το Χειμώνα, θα πρέπει να αποφεύγονται οι ξηρές τροφές, να προτιμούνται τα ζεστά και υγρά πιάτα, καθώς και τα ζεστά ροφήματα. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε βότανα και τις τροφές που βοηθούν στην ενδυνάμωση των Νεφρών και του Σπλήνα, καθώς αυτά τα δυο όργανα είναι υπεύθυνα για την παρουσία της προγεννητικής (λαμβάνεται από τους γονείς κατά τη σύλληψη) και μεταγεννητικής (λαμβάνεται από την τροφή και τον αέρα) ζωτικής ενέργειας Τσι στο σώμα.
Το Κεχρί, είναι μια από τις πιο γνωστές θεραπευτικές τροφές που χρησιμοποιούνται στην Κίνα ως φάρμακο. Καθώς το Κεχρί σπέρνεται στις αρχές της Άνοιξης και συλλέγεται στα τέλη του Φθινοπώρου, ο κόκκος του έχει χρόνο να φορτιστεί στο μέγιστο με ζεστή ενέργεια Γιανγκ, η οποία είναι ανεπαρκής τον Χειμώνα. Η γενική έλλειψη Γιανγκ στον οργανισμό εκδηλώνεται με συμπτώματα, όπως: κρύα άκρα, λήθαργος, φούσκωμα, ωχρότητα και μειωμένη δραστηριότητα.
Το δημητριακό (ανήκει στην κατηγορία των ψευδοδημητριακών, μαζί με το φαγόπυρο, την κινόα, το αμάρανθο, καθώς δεν περιέχει Γλουτένη) έχει διουρητική δράση και εξουδετερώνει την εσωτερική θερμότητα, η οποία προκαλείται από την έλλειψη Γιν και τείνει να επιδεινώνεται με την ηλικία. Η υπερβολική εσωτερική θερμότητα ξηραίνει το Γιν. Τα συμπτώματα της γενικής ανεπάρκειας Γιν περιλαμβάνουν: ξηρό λαιμό, ξηρό δέρμα, ξηρά βλενογόνους, ξηρά μαλιά και μάτια, αδυναμία στις αρθρώσεις, δυσκοιλιότητα, νυχτερινές εφιδρώσεις, άγχος και αϋπνία. Το Κεχρί τονώνει το Γιν και ενυδατώσει τα όργανα, κάτι που είναι ιδιαίτερα ευεργετικό κατά τους χειμερινούς μήνες.
Η ανεπάρκεια του Τσι των Νεφρών μπορεί ταυτόχρονα να υποδηλώνει την ανεπάρκεια τόσο του Γιν, όσο και του Γιανγκ. Το Κεχρί έχει τις ιδιότητες που διατηρούν και θρέφουν το Γιν και το Γιανγκ των Νεφρών. Η γλυκιά και αλμυρή γεύση του δημητριακού εναρμονίζει τις λειτουργίες του Σπλήνα και του Στομάχου.
Στον «Κανόνα των Ριζών και των Βοτάνων» του αυτοκράτορα Σενόνγκ, ο οποίος γράφτηκε γύρω στο 400-500 π.Χ., το Κεχρί αναφέρεται ως ένα από τα πέντε πιο σημαντικά δημητριακά και πολύτιμη φαρμακευτική τροφή. Ο Σενόνγκ περιγράφει το Κεχρί ως δημητριακό μακροζωίας που προάγει την αναπλήρωση του Τσι, ενισχύει την πέψη και βελτιώνει τη λειτουργία του Σπλήνα. Ο διάσημος φαρμακολόγος της δυναστείας Μινγκ, Λι Σιζχέν, αποκαλούσε το Κεχρί ως «σπόρο των Νεφρών», πιστεύοντας ότι τα θρέφει και με αυτό τον τρόπο αναπληρώνει τη ζωτικότητα του ανθρώπου.
Το Κεχρί είναι μια καλή επιλογή για τον Χειμώνα, καθώς είναι ένα εύπεπτο δημητριακό που προάγει τη διατήρηση και την αναπλήρωσή της ενέργειας Τσι. Οι ιδιότητές του σπόρου στην ενίσχυση του Σπλήνα το καθιστούν πολύτιμο συστατικό της χειμερινής διατροφής για την υποστήριξη του άξονα Νεφρών και Επινεφριδίων.
Τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα για τις ιδιότητες του Кεχριού.
Σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστημονική έρευνα , οι πρωτεΐνες του Κεχριού έχουν υψηλότερα επίπεδα απαραίτητων αμινοξέων, όπως λυσίνη, μεθειονίνη και κυστεΐνη, τα οποία είναι περιορισμένα στο ρύζι και το σιτάρι. Περιέχει επίσης σημαντικά υψηλότερες ποσότητες αδιάλυτων και διαλυτών φυτικών ινών, λιπαρών οξέων, όπως λινολεϊκό και ολεϊκό οξύ, βιταμινών Β, ασβεστίου, φωσφόρου, σιδήρου, ψευδαργύρου και μαγγανίου από τα άλλα δημητριακά.
Η κατανάλωση του βοηθά στην πρόληψη μεταβολικών διαταραχών. Το δημητριακό έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό στη θεραπεία επιπλοκών που σχετίζονται με τον διαβήτη, όπως ο καταρράκτης, οι πληγές του δέρματος και η λιπώδης νόσος του Ήπατος.
Μειώνοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη και τα επίπεδα χοληστερόλης (HDL), βελτιώνοντας τον γλυκαιμικό δείκτη, ομαλοποιώντας την αρτηριακή πίεση, το Κεχρί περιορίζει τον κίνδυνο αθηροσκληρωτικών καρδιαγγειακών παθήσεων.
Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι, ως καλή πηγή υποτασικών συστατικών, όπως φυτικές ίνες, πρωτεΐνες, μέταλλα και άλλα φυτοχημικά, το Κεχρί είναι ένα χρήσιμο διατροφικό συστατικό για άτομα με υπέρταση.
Το μαγγάνιο, που βρίσκεται στο δημητριακό, είναι απαραίτητο για την ομοιόσταση των θυρεοειδικών ορμονών και βοηθά στη ρύθμιση της λειτουργίας του θυρεοειδούς, προωθώντας την απώλεια βάρους και ομαλοποιώντας τον μεταβολισμό του λίπους.
Έχει αποδειχθεί ότι το εντερικό μικροβίωμα αλληλεπιδρά με το κεντρικό νευρικό σύστημα μέσω του ανοσοποιητικού συστήματος, του Πνευμονογαστρικού νεύρου και της παραγωγής νευροδραστικών ενώσεων. Το Κεχρί, πλούσιο σε φυτικές ίνες, έχει ευεργετική επίδραση στο εντερικό μικροβίωμα, επηρεάζοντας θετικά τη διάθεση, τη γνωστική απόδοση και τη συμπεριφορά.
Το γαστρικό έλκος είναι μια συχνή γαστρεντερική διαταραχή που προκαλείται από τη βλάβη στον βλεννογόνο λόγω ανισορροπίας μεταξύ προστατευτικών και επιθετικών παραγόντων. Αναφέρεται ότι τα έλαια που περιέχει δημητριακό και τα οποία απελευθερώνονται κατά το μαγείρεμα, προστατεύουν τον γαστρικό βλεννογόνο από φλεγμονή και βλάβη.
Λόγω των αντιοξειδωτικών του ιδιοτήτων, το Κεχρί θεωρείται μέσο για την αναστολή των κυτταρικών εκφυλιστικών διεργασιών και την πρόληψη της καρκινογένεσης.
Η κοιλιοκάκη είναι μια διαταραχή που βλάπτει το Λεπτό Έντερο και επηρεάζει αρνητικά την απορρόφηση θρεπτικών συστατικών από τις τροφές. Τα δημητριακά, όπως το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη περιέχουν πρωτεΐνες γλουτένης, οι οποίες προκαλούν ανοσολογική αντίδραση σε άτομα με κοιλιοκάκη. Αυτή η αντίδραση οδηγεί στην παραγωγή αυτοαντισωμάτων και στην καταστροφή των λαχνών του Λεπτού Εντέρου, προκαλώντας δυσαπορρόφηση και άλλες αυτοάνοσες ασθένειες. Τα άτομα με αυτή την ασθένεια έχουν δυσανεξία στη γλουτένη. Το κεχρί δεν περιέχει γλουτένη και δεν προκαλεί τροφικές αλλεργίες. Αυτό το δημητριακό είναι ιδανικό για άτομα με κοιλιοκάκη και άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη.
Η υπερβολική παραγωγή ή η ανεπαρκής απέκκριση ουρικού οξέος οδηγεί σε υπερουρικαιμία. Η λουτεολίνη που βρίσκεται στο Κεχρί, είναι μια φυσική ουσία για την πρόληψη και τη θεραπεία της υπερουρικαιμίας και συναφών παθήσεων.
Ενώ όλα τα είδη Κεχριού είναι θρεπτικά, το δακτυλοειδές Κεχρί θεωρείται ένα από τα πιο θρεπτικά, λόγω της εξαιρετικά υψηλής περιεκτικότητάς σε ασβέστιο, φώσφορο, κάλιο, σίδηρο, ψευδάργυρο και σημαντικές ποσότητες διαιτητικών ινών.
Λόγω των υπογλυκαιμικών, αντιπολλαπλασιαστικών, αντιαθηροσκληρωτικών, αντιοξειδωτικών, αντιυπερτασικών, αντιφλεγμονωδών και αντιμικροβιακών ιδιοτήτων, η επιστήμη έχει συνδέσει την κατανάλωση του Κεχριού με τη σημαντική βελτίωση ανθρώπινης υγείας.
Καθώς το Κεχρί έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες, περιέχει αντιθρεπτικά συστατικά που ονομάζονται οξαλικά άλατα. Τα οξαλικά άλατα είναι ενώσεις που μειώνουν την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Μπορείτε να μειώσετε σημαντικά την περιεκτικότητα σε οξαλικά άλατα μουλιάζοντας το δημητριακό τη νύχτα και μαγειρεύοντάς το την επόμενη μέρα.
Οι συνταγές για χυλό από Κεχρί είναι αρκετά απλές και ποικίλες. Αν παλεύετε με το υπερβολικό βάρος ή υποφέρετε από «κρύο» στο σώμα και κακή πέψη, μπορείτε να προσθέσετε λίγο μέλι, τζίντζερ, μαύρο ή κόκκινο πιπέρι, κουρκουμά, κανέλα, κύμινο ή κόλιανδρο.
Για συμπτώματα της αυξημένης θερμότητας και ξηρότητας, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια μικρή ποσότητα ζάχαρης από ζαχαροκάλαμο, γάλα, βούτυρο, σταφίδες, κράνμπερι, δαμάσκηνα – με άλλα λόγια, μούρα ή λαχανικά με γλυκιά γεύση.
Σωστά μαγειρεμένο Κεχρί μπορεί να καταναλωθεί από 1 έως 3 φορές την εβδομάδα. Αυτή είναι μια μέτρια ποσότητα που θα σας επιτρέψει να αποκομίσετε τα πιθανά οφέλη χωρίς να προκαλέσετε προβλήματα.
Χυλός από Κεχρί.
Το μαγείρεμα Κεχριού σε χυλό παρέχει τα καλύτερα διατροφικά οφέλη. Το λιπαρό εξωτερικό στρώμα αναζωογονεί τον Σπλήνα και προστατεύει αποτελεσματικά το βλεννογόνο του Στομάχου.
Συστατικά:
Πηκτός χυλός: χρησιμοποιήστε 2–2,5 φλιτζάνια νερό για 1 φλιτζάνι δημητριακού.
Μέτριος πηκτός χυλός: χρησιμοποιήστε 3 φλιτζάνια νερό για 1 φλιτζάνι δημητριακού.
Μαλακός, εύθρυπτος χυλός: χρησιμοποιήστε 4 φλιτζάνια νερό για 1 φλιτζάνι δημητριακού.
Προετοιμασία:
Μουλιάστε το Κεχρί τη νύχτα. Ξεπλύνετε το την επόμενη μέρα αρκετές φορές με νερό της βρύσης μέχρι το νερό να γίνει διαυγές και στραγγίστε το. Ρίξτε το νερό σε μια κατσαρόλα και βράστε το, στη συνέχεια προσθέστε τους κόκκους — αυτό θα τους εμποδίσει να κολλήσουν στην κατσαρόλα.
Μαγειρέψτε για περίπου 20 λεπτά, ανακατεύοντας περιστασιακά, μέχρι να μαλακώσουν. Αλατοπιπερώστε κατά βούληση και συμπληρώστε με συστατικά της προτιμησής σας.
