Η ζωή μας εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την αναπνοή. «Η αναπνοή είναι ζωή» και ανεξάρτητα από το πόσο διαφέρουν στις λεπτομέρειες οι θεωρίες της Ανατολής και της Δύσης, οι εκπρόσωποι και των δύο σχολών αναγνωρίζουν αυτή τη βασική αρχή.
Ένα παιδί, που έρχεται στον κόσμο, παίρνει μια μεγάλη βαθιά ανάσα, την κρατά για μια στιγμή, απορροφά τα ζωογόνα σωματίδια και εκπνέει με μια μεγάλη κραυγή – έτσι αρχίζει η ζωή του στη Γη. Ο γέρος παίρνει μια αδύναμη ανάσα και σταματά να αναπνέει, εδώ η ζωή του τελειώνει. Από την πρώτη ελαφριά αναπνοή μέχρι την τελευταία, υπάρχει μια μακρά σειρά συνεχών εισπνοών και εκπνοών. Η ζωή είναι απλώς μια ατελείωτη μακρά ακολουθία αναπνοών.
Η αναπνοή είναι η πιο σημαντική από όλες τις σωματικές λειτουργίες, αφού όλες οι άλλες λειτουργίες εξαρτώνται από αυτήν. Ένας άνθρωπος μπορεί να επιβιώσει για αρκετές μέρες χωρίς φαγητό, χωρίς νερό, αλλά χωρίς την ικανότητα να αναπνέει, η ζωή του θα περιοριστεί σε λίγες στιγμές.
Η ζωή ενός ανθρώπου δεν εξαρτάται μόνο από την αναπνοή, η ζωτικότητά του και η ανοσία εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το πόσο σωστά αναπνέει. Η παρατήρηση της αναπνοής μπορεί να παρατείνει τις μέρες μας, καθώς αυξάνει τη ζωντάνια και την αντίσταση του οργανισμού σε παθήσεις. Ενώ η άσκοπη και απρόσεκτη αναπνοή μειώνει τη ζωτική ενέργεια και ανοίγει την πόρτα σε ασθένειες.
Το παιδί όταν γεννιέται αναπνέει φυσικά και σωστά. Ο πολιτισμός μας έχει αλλάξει τον άνθρωπο, του έχει επιβάλλει ένα λάθος βάδισμα, μια λάθος στάση του σώματος όταν στέκεται ή κάθεται και με αυτό το τρόπο του στερεί τη φυσική αναπνοή. Μεταξύ των πολιτισμένων ανθρώπων, το ποσοστό αυτών που αναπνέουν φυσικά είναι πολύ μικρό, γι’ αυτό και οι περισσότεροι έχουν στενό στήθος και καμπουριασμένους ώμους. Είναι ο λόγος για το ότι στο σύγχρονο κόσμο, ο αριθμός των αναπνευστικών και καρδιοαγγειακών ασθενειών αυξάνεται και αποκαλείται πλέον μάστιγα της ανθρωπότητας. Τώρα οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι μια γενιά των ανθρώπων που θα μπορούσε να αναπνεύσει σωστά είναι δυνατόν να αναζωογονήσει την υγεία όλων των υπόλοιπων και οι ασθένειες θα γίνονταν τόσο σπάνιες που θα έμοιαζαν με κάποιο είδος περιέργου φαινόμενου.
Οι δυτικοί ερευνητές αποδεικνύουν ότι η σωματική υγεία εξαρτάται από την αναπνοή. Οι ανατολικοί δάσκαλοι όχι μόνο μοιράζονται τις απόψεις τους, αλλά επίσης υποστηρίζουν ότι το αποτέλεσμα της συνήθειας της σωστής αναπνοής δεν έχει μόνο σωματικά οφέλη. Ένα άτομο που έχει κατανοήσει την επιστήμη της αναπνοής μπορεί να βελτιώσει τις νοητικές του ικανότητες, να βρει ευτυχία, να αναπτύσσει διορατικότητα, να εξελιχθεί ηθικά και πνευματικά. Ολόκληρες σχολές της ανατολικής φιλοσοφίας βασίζονται στην επιστήμη της αναπνοής και εάν αυτή η γνώση γίνει αποδεκτή από την δυτική κοινωνία, θα συμβούν θαύματα που θα έχουν ευεργετική επίδραση σε ολόκληρο τον κόσμο.
Ο Γιόγκι γνωρίζει ότι ο αέρας περιέχει κάτι περισσότερο από οξυγόνο, υδρογόνο και άζωτο και ότι κάτι πολύ μεγαλύτερο από την απλή οξείδωση του αίματος λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια της αναπνοής. Ένας Γιόγκι γνωρίζει την ύπαρξη της Πράνας, η οποία είναι εντελώς άγνωστη στους δυτικούς οπαδούς του, έχει μελετήσει τη φύση και τα χαρακτηριστικά αυτής της ισχυρής ενέργειας, ξέρει πώς να την ελέγχει, να την κατευθύνει για να λειτουργήσει για το όφελος του σώματος και του νου του. Ο Γιόγκι πιστεύει ότι η ρυθμική αναπνοή δημιουργεί αρμονία μεταξύ του ανθρώπου και της φύσης, συμβάλλει στην ανάπτυξη των κρυμμένων δυνάμεών του, γνωρίζει ότι με το να μπορεί κανείς να ελέγξει την αναπνοή του, μπορεί όχι μόνο να θεραπεύσει τις παθήσεις του εαυτού του και των άλλων, αλλά και να ξεπεράσει τον φόβο, το άγχος και ότι αρνητικά συναισθήματα υπάρχουν μέσα του.
Οι Γιόγκι διακρίνουν τέσσερις τρόπους αναπνοής – άνω, μεσαία, κάτω και η πλήρης αναπνοή.
Στην πρώτη αναπνοή ή επιφανειακή αναπνοή εμπλέκεται μόνο το άνω, το μικρότερο μέρος του θώρακα και των πνευμόνων και η ελάχιστη ποσότητα αέρα εισέρχεται στους πνεύμονες. Η επιφανειακή αναπνοή είναι ίσως η χειρότερη από όλες τις μορφές αναπνοής γιατί απαιτεί την περισσότερη ενέργεια και δίνει τα λιγότερα θετικά αποτελέσματα. Αυτός είναι ένας αναποτελεσματικός τρόπος που οδηγεί σε πλήρη απώλεια δύναμης και στην ένταση των τρυφερών οργάνων που προκαλεί συχνά σκληρές, δυσάρεστες φωνές.
Η μεσαία αναπνοή είναι γνωστή στη Δύση ως μεσοπλεύρια αναπνοή και παρόλο που αυτή η αναπνοή δεν είναι τόσο ατελής όσο η επιφανειακή, εξακολουθεί να είναι χειρότερη από την κάτω και την πλήρης αναπνοή των Γιόγκι. Με μεσοπλεύρια αναπνοή, το διάφραγμα ανεβαίνει και η κοιλιά αποσύρεται. Τα πλευρά απομακρύνονται λίγο, το στήθος διαστέλλεται λίγο. Η μεσοπλεύρια αναπνοή συναντάται συχνά σε άτομα που δεν δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην αναπνοή τους.
Η κάτω αναπνοή είναι πολύ καλύτερη από τις δύο προηγούμενες και τα τελευταία χρόνια πολλοί από τους δυτικούς ειδικούς την έχουν εκθειάσει, αποκαλώντας την κοιλιακή αναπνοή ή διαφραγματική αναπνοή. Κατευθύνοντας την προσοχή του κοινού σε αυτή τη μορφή αναπνοής, έχουν επιτευχθεί καλά αποτελέσματα, γιατί πολλοί άνθρωποι έχουν αντικαταστήσει με αυτήν τους καταστροφικούς τρόπους αναπνοής που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Η διαφραγματική αναπνοή έχει γίνει η βάση πολλών συστημάτων και σχολών, και πολλοί συγγραφείς στη Δύση μιλούν και γράφουν για αυτή τη μέθοδο αναπνοής ως καλύτερη από όλες τις δυνατές για ένα άτομο. Αλλά οι Γιόγκι γνωρίζουν ότι είναι μόνο ένα μέρος του γνωστού από παλιά συστήματος το οποίο χρησιμοποιούν για αιώνες και το οποίο ονομάζουν full breath ή πλήρης αναπνοή.
Το μειονέκτημα όλων των μεθόδων αναπνοής, με εξαίρεση την πλήρη αναπνοή των Γιόγκι, είναι ότι καμία από αυτές δεν συμβάλλει στην πλήρωση ολόκληρου του όγκου των πνευμόνων με αέρα. Αυτό συμβαίνει και με την διαφραγματική αναπνοή. Η πλήρης αναπνοή θεωρείται από τους Γιόγκι ως ο καλύτερος από όλους τους δυνατούς τρόπους αναπνοής, καθώς σε αυτή την περίπτωση απορροφάται η μεγαλύτερη ποσότητα οξυγόνου και ένα άτομο μπορεί να συσσωρεύσει τη μεγαλύτερη ποσότητα Πράνας ή ζωτικής θεραπευτικής ενέργειας που υπάρχει στη φύση.
Για μια πλήρη αναπνοή δεν απαιτείται η ολική πλήρωση των πνευμόνων σας με αέρα σε κάθε αναπνοή. Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της πλήρους αναπνοής μπορείτε να εισπνεύσετε μια μέση ποσότητα αέρα και να τον στείλετε σε όλα τα μέρη των πνευμόνων. Μια σειρά από πλήρεις αναπνοές καλό να γίνεται κάποιες φορές την ημέρα, όταν παρουσιάζεται μια ευκαιρία, ώστε το σώμα σας να είναι πάντα σε καλή κατάσταση.
Οι παρακάτω απλές ασκήσεις θα σας δώσουν μια ξεκάθαρη ιδέα για το τι είναι η πλήρης αναπνοή των Γιόγκι.
1. Σταθείτε ή καθίστε όρθια. Αναπνεύστε ήρεμα αέρα από τη μύτη, γεμίζοντας πρώτα το κάτω μέρος των πνευμόνων – αυτό προκαλεί το μπροστινό τοίχωμα της κοιλιάς να προεξέχει προς τα εμπρός. Στη συνέχεια, γεμίστε το μεσαίο τμήμα των πνευμόνων σπρώχνοντας προς τα εμπρός τα κάτω πλευρά και το στήθος, μετά το πάνω μέρος των πνευμόνων, πιέζοντας το πάνω μέρος του στήθους και σηκώνοντας το στήθος μαζί με τα πάνω έξι ή επτά ζεύγη πλευρών. Με την τελευταία κίνηση, το κάτω μέρος της κοιλιάς μαζεύεται ελαφρώς προς τα πάνω και μέσα, γεγονός που δίνει στήριξη στους πνεύμονες και βοηθά στο γέμισμα του πάνω μέρους τους.
2. Κρατήστε την αναπνοή σας για λίγα δευτερόλεπτα.
3. Εκπνεύστε τον αέρα πολύ αργά, κρατώντας το στήθος σε ένταση και μαζεύοντας λίγο την κοιλιά. Καθώς ο αέρας φεύγει από τους πνεύμονες, η κοιλιά μαζεύεται σταδιακά όλο και περισσότερο. Μετά από μερικές ασκήσεις, θα είναι εύκολο για εσάς να το κάνετε αυτό και μόλις το μάθετε, η άσκηση θα γίνει σχεδόν αυτόματη.
Με την πρώτη ματιά μπορεί να φαίνεται ότι μια πλήρης αναπνοή αποτελείται από τρεις ξεχωριστές κινήσεις. Δεν είναι έτσι. Η εισπνοή είναι μακρά και συνεχής, η θωρακική κοιλότητα από το διάφραγμα που βρίσκεται κάτω μέχρι το άνω σημείο του θώρακα στην περιοχή της κλείδας, σταδιακά διαστέλλεται. Η αναπνοή πρέπει να είναι ήρεμη και μεγάλη.
Η άσκηση θα σας βοηθήσει να είναι συνεχόμενη και μην χωρίζεται στα τρία μέρη. Μετά από μερικές ασκήσεις, θα διαρκέσει για δύο ή τρία δευτερόλεπτα.
Η ποσότητα του αίματος που κυκλοφορεί στο σώμα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διαδικασία της οξείδωσής του από το οξυγόνο στους πνεύμονες και εάν δεν υπάρχει αρκετό οξυγόνο, το αίμα γίνεται φτωχό σε θρεπτικά συστατικά, μολύνεται με διάφορα απόβλητα και ο οργανισμός αρχίζει να υποφέρει από τις ελλείψεις, δηλητηριάζεται από τους τοξίνες που παραμένουν στο αίμα. Και δεδομένου ότι η θρέψη του ολόκληρου σώματος εξαρτάται από το αίμα, το «μολυσμένο» αίμα έχει αρνητική επίδραση σε αυτό. Το στομάχι και άλλα πεπτικά όργανα υποφέρουν από ακατάλληλη αναπνοή.
Η έλλειψη οξυγόνου στο σώμα επηρεάζει όχι μόνο την κακή θρέψη αυτών των οργάνων: τα τρόφιμα πρέπει να απορροφούν το οξυγόνο από το αίμα και να οξειδώνονται πριν αφομοιωθούν. Οι λειτουργίες της πέψης και της αφομοίωσης εξασθενούν λόγω της ακατάλληλης αναπνοής. Όταν το φαγητό δεν αφομοιώνεται σωστά, το σώμα λαμβάνει όλο και λιγότερη θρέψη, η όρεξη εξαφανίζεται, το σώμα εξασθενεί, η ενέργεια εξαντλείται – και το άτομο μαραίνεται..
Η ακατάλληλη αναπνοή επηρεάζει επίσης αρνητικά και το νευρικό σύστημα: ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος μυελός, τα νευρικά κύτταρα, όπως και τα ίδια τα νεύρα λόγω της κακής παροχής αίματος, αδυνατούν να σχηματίσουν, να συσσωρεύσουν και να μεταδώσουν τα νευρικά σήματα.
Όταν ένα άτομο εισπνέει αέρα με ολόκληρο το στήθος του, το διάφραγμα συστέλλεται και πιέζει το ήπαρ, το στομάχι και άλλα όργανα που αρχίζουν να κινούνται με ρυθμό που συμπίπτει με τον ρυθμό των πνευμόνων, έτσι η πλήρη αναπνοή δρα στα κοιλιακά όργανα σαν ένα ελαφρύ μασάζ, διεγείροντας τη δραστηριότητά τους. Η κάθε αναπνοή βοηθά σε αυτή την εσωτερική εργασία, διατηρεί την κανονική κυκλοφορία του αίματος και την πέψη, βοηθά στην απομάκρυνση των προϊόντων απόπτωσης από το σώμα. Με την άνω και μεσαία αναπνοή, τα όργανα δεν μπορούν να βιώσουν ένα τέτοιο μασάζ. Τα εσωτερικά όργανα απαιτούν επίσης άσκηση, που σύμφωνα με το σχέδιο της φύσης, θα πρέπει να εξασφαλίζεται από τη σωστή αναπνοή.
Το κύριο εργαλείο για την άσκηση των εσωτερικών οργάνων είναι το διάφραγμα, οι κινήσεις του προκαλούν τα σημαντικά όργανα του πεπτικού και απεκκριτικού συστήματος να δονούνται με κάθε εισπνοή και εκπνοή, αναγκάζοντας το αίμα να ρέει προς αυτά – έτσι, οι κινήσεις του διαφράγματος δίνει τον γενικό ρυθμό και τόνο στην εργασία όλων των άλλων οργάνων.
