Επίγνωση, Ιστολόγιο

Αγάπη. Τζίντου Κρισναμούρτι.

Author

Date

Share Now

Πώς μπορώ να μάθω τι είναι αυτή η φλόγα που ονομάζεται αγάπη; Όχι να μάθω πώς να την εκφράσω στον άλλον, αλλά να γνωρίσω τι σημαίνει αγάπη από μόνη της;
Πρώτον, θα πρέπει να απορρίψω όλα όσα λέει η εκκλησία, η κοινωνία, οι γονείς μου, οι φίλοι μου, οποιοσδήποτε άνθρωπος, οποιοδήποτε βιβλίο, γιατί θέλω ο ίδιος να μάθω τι σημαίνει.
Είναι ένα τεράστιο πρόβλημα που καλύπτει όλη την ανθρωπότητα. Υπάρχουν χίλιοι τρόποι να την ορίσεις. Εγώ ο ίδιος είμαι αιχμάλωτος αυτού ή εκείνου μοτίβου, ανάλογα με το τι με ευχαριστεί τη δεδομένη στιγμή και για να το καταλάβω, πρώτα απ’ όλα χρειάζεται να απελευθερωθώ από τις προσωπικές μου κλίσεις και προκαταλήψεις. Αισθάνομαι μπερδεμένος καθώς με τραβάνε σε διαφορετικές κατευθύνσεις οι δικές μου επιθυμίες. Έτσι, λέω στον εαυτό μου: «Πρωτίστως, λύσε τη δική σου σύγχυση, τότε ίσως θα ανακαλύψεις τι είναι η αγάπη, κατανοώντας τι δεν είναι».
Όταν η κυβέρνηση σου λέει «Πήγαινε να σκοτώσεις γιατί αγαπάς την πατρίδα σου», είναι η αγάπη; Όταν η θρησκεία σου λέει, “Μην κάνεις το σεξ για την αγάπη στο Θεό”, αυτό είναι η αγάπη;
Είναι η αγάπη – επιθυμία; Μην πεις όχι, για τους περισσότερους από εμάς η αγάπη είναι επιθυμία για ευχαρίστηση μιας αισθησιακής τάξης που βασίζεται στη σεξουαλική προσκόλληση και ικανοποίηση. Δεν είμαι κατά του σεξ, αλλά δείτε τι περιλαμβάνει. Το σεξ σου δίνει για μια στιγμή πλήρη λήθη του εαυτού και μετά επιστρέφεις ξανά στη σύγχυσή σου και ως εκ τούτου νιώθεις την ανάγκη για επανάληψη, θέλεις να επιστρέφεις ξανά και ξανά σε αυτή την κατάσταση στην οποία δεν υπάρχουν βασανιστήρια, προβλήματα, ούτε ο εαυτός.

Λες ότι αγαπάς τη γυναίκα σου. Αυτή η αγάπη περιλαμβάνει σεξουαλική απόλαυση, χαίρεσαι επίσης που υπάρχει κάποιος στο σπίτι, φροντίζει τα παιδιά σου, σου ετοιμάζει φαγητό. Εξαρτάσαι από τη γυναίκα σου, σου έδωσε τη ζεστασιά της, τα συναισθήματά της, σε στηρίζει, σου δημιουργεί ένα συγκεκριμένο αίσθημα αξιοπιστίας και ευεξίας. Μετά όμως όταν απομακρύνεται από σένα, σε έχει βαρεθεί ή πηγαίνει σε άλλον, διαταράσσεται όλη η συναισθηματική ισορροπία σου και αυτή η δυσαρέσκεια λέγεται ζήλια. Περιέχει πόνο, άγχος, μίσος, οργή και λες: «Όσο μου ανήκεις, σε αγαπώ, αλλά μόλις απομακρύνεσαι, σε μισώ. Όσο μπορώ να είμαι σίγουρος ότι θα ικανοποιείς τις απαιτήσεις μου – σεξουαλικές και άλλες- σε αγαπώ, μόλις σταματήσεις να τις ικανοποιείς και εγώ θα σταματήσω να σε αγαπώ. Έτσι, έχθρα αναδύεται μεταξύ σας, χωρίζετε και όταν δεν είστε μαζί πια, εξαφανίζεται και η αγάπη.
Αν μπορείς όμως, να ζήσεις με τη γυναίκα ή τον άνδρα σου χωρίς σκέψη, χωρίς δημιουργία όλων αυτών αντιφατικών καταστάσεων, χωρίς τις ατελείωτες διαμάχες, τότε ίσως θα μπορέσεις να γνωρίσεις τι είναι αγάπη.Τότε, θα είσαι εντελώς ελεύθερος, το ίδιο και εκείνη. Γιατί αν από τη γυναίκα σου εξαρτούνται οι απολαύσεις σου, γίνεσαι σκλάβος της. Επομένως, όταν αγαπάς, πρέπει να υπάρχει ελευθερία όχι μόνο από τον άλλον, αλλά και από τον εαυτό σου.
Όταν ανήκεις σε άλλον, όταν κάποιος άλλος σε υποστηρίζει ψυχολογικά, όταν εξαρτάσαι από τον άλλον, αυτή η εξάρτηση αναπόφευκτα θα φέρει φόβο, άγχος, ζήλια, ενοχές και όσο υπάρχει φόβος δεν υπάρχει αγάπη. Ένα μυαλό καταπιεσμένο από τα βάσανα δεν θα γνωρίσει ποτέ τι είναι αγάπη. Ο συναισθηματισμός και η συναισθηματικότητα δεν έχουν καμία σχέση με την αγάπη. Άρα η αγάπη δεν έχει να κάνει με απόλαυση και επιθυμία.
Η αγάπη δεν είναι προϊόν σκέψης που είναι το παρελθόν. Η σκέψη δεν είναι ικανή να καλλιεργήσει την αγάπη. Η αγάπη δεν μπορεί να δεσμευτεί, δεν μπορεί να συγκρατηθεί από τη ζήλια, γιατί η ζήλια είναι το παρελθόν. Η αγάπη είναι πάντα ένα ενεργό παρόν. Δεν είναι «θα αγαπήσω» ή «έχω αγαπήσει». Αν γνωρίζεις την αγάπη, δεν θα ακολουθείς κανέναν. Η αγάπη δεν υπακούει. Όταν αγαπάς, δεν υπάρχουν κατηγορίες όπως σεβασμός ή ασέβεια.

Ξέρεις τι σημαίνει να αγαπάς κάποιον, να αγαπάς χωρίς μίσος, χωρίς ζήλια, χωρίς εκνευρισμό, χωρίς να θέλεις να επέμβεις σε αυτό που κάνει ή σκέφτεται, χωρίς κρίση, χωρίς σύγκριση, ξέρεις τι σημαίνει αυτό; Όταν υπάρχει αγάπη, μπορούμε να συγκρίνουμε; Αν αγαπάς κάποιον με όλη σου την καρδιά, όλο σου το μυαλό, όλο σου το σώμα, όλο σου το είναι, θα τον συγκρίνεις; Όταν δίνεσαι ολοκληρωτικά σε αυτή την αγάπη, δεν υπάρχει τίποτα άλλο.
Περιλαμβάνει η αγάπη την ευθύνη και το καθήκον, χρειάζεται καθόλου αυτές τις έννοιες; Όταν ένας άνθρωπος παραβιάζει το καθήκον, υπάρχει τότε αγάπη; Δεν υπάρχει αγάπη στο καθήκον. Η δομή του καθήκοντος, στην αιχμαλωσία του οποίου βρίσκεται ένα άτομο, τον καταστρέφει. Όσο είστε υποχρεωμένοι να κάνετε κάτι επειδή σας το λέει το καθήκον, δεν θα αγαπάτε αυτό που κάνετε. Όταν υπάρχει η αγάπη, δεν υπάρχει ούτε καθήκον ή ούτε ευθύνη.
Δυστυχώς, οι περισσότεροι γονείς πιστεύουν ότι είναι υπεύθυνοι για τα παιδιά τους και η αίσθηση της ευθύνης τους οδηγεί να πουν στα παιδιά το τι πρέπει και τι δεν πρέπει να κάνουν, ποιοι πρέπει και ποιοι δεν πρέπει να είναι. Οι γονείς θέλουν τα παιδιά τους να έχουν μια ισχυρή θέση στην κοινωνία. Αυτό που αποκαλούν ευθύνη είναι μέρος της κοινωνικής αξιοπρέπειας που λατρεύουν. Και μου φαίνεται ότι εκεί που υπάρχει κοινωνική αξιοπρέπεια, δεν υπάρχει τάξη. Φιλοδοξούν μόνο να γίνουν αληθινοί αστοί, προετοιμάζοντας τα παιδιά τους να εισέλθουν στη σημερινή κοινωνία, να προσαρμοστούν σε αυτήν και έτσι συμβάλλουν στο γεγονός που ο πόλεμος, οι συγκρούσεις και η σκληρότητα ποτέ δεν θα σταματήσουν. Θα το λέγατε φροντίδα και αγάπη;
Πραγματική φροντίδα είναι να φροντίζεις, όπως φρόντιζες ένα δέντρο ή ένα φυτό, το ποτίζεις, μαθαίνεις τι χρειάζεται, ποιο χώμα είναι το καλύτερο, το προσέχεις με καλοσύνη και τρυφερότητα. Αλλά όταν προσπαθείς να προσαρμόσεις τα παιδιά σου στην κοινωνία, τα προετοιμάζεις να σκοτωθούν. Αν θα αγαπούσατε τα παιδιά σας, δεν θα είχατε ποτέ πολέμους.
Όταν χάνεις κάποιον που αγαπάς, τα δάκρυά σου είναι για τον εαυτό σου ή για κάποιον που έχει πεθάνει; Κλαίς για τον εαυτό σου ή για κάποιον άλλο; Έχετε κλάψει ποτέ για κάποιον άλλο; Έκλαψες για τον γιο σου που σκοτώθηκε στον πόλεμο; Αν έκλαψες, έκλαψες από αυτολύπηση ή επειδή είχε σκοτωθεί αυτός ο άνθρωπος; Αν κλαις από αυτολύπηση, τα δάκρυά σου δεν έχουν νόημα, γιατί ασχολείσαι μόνο με τον εαυτό σου. Αν κλαις για έναν αδελφό που πεθαίνει, κλάψε για αυτόν. Είναι πολύ εύκολο να κλάψεις για τον εαυτό σου γιατί αυτός πέθανε. Κλαις επειδή αγγίζει την καρδιά σου, αλλά δεν είναι εξαιτίας του. Η αναστάτωσή σου προέρχεται από την αυτολύπηση που σε κάνει σκληρό, σε κλείνει μέσα σου, σε κάνει χαζό και ανόητο.
Αν κλαις για τον εαυτό σου, κλαις γιατί είσαι μόνος, εγκαταλειμμένος, έχεις χάσει την αίσθηση της εξουσίας σου, παραπονιέσαι για τη μοίρα σου, για τις γύρω συνθήκες, αν τα δάκρυα είναι για σένα, τότε είναι η αγάπη; Αν το καταλαβαίνεις, που σημαίνει να αγγίζεις όλα αυτά απευθείας, όπως θα άγγιζες ένα δέντρο ή ένα χέρι, θα δεις ότι αυτή η θλίψη δημιουργείται από εσένα, από τη σκέψη και ότι είναι παράγωγο του χρόνου. Είχα έναν αδερφό πριν από τρία χρόνια, τώρα πέθανε και είμαι μόνος, υποφέρω, δεν υπάρχει κανένας στον οποίο μπορώ να βρω παρηγοριά και φιλική συμπάθεια, αυτό μου φέρνει δάκρυα στα μάτια.

Μπορείτε να το δείτε στον εαυτό σας, αν το παρατηρήσετε. Θα το δείτε πλήρως, με μια μόνο ματιά, χωρίς να αφιερώνετε πολύ χρόνο για ανάλυση. Θα δείτε αμέσως όλη τη δομή και τη φύση του άθλιου μικρού κάτι, που ονομάζεται “εγώ” – τα δάκρυά μου, η οικογένειά μου, η πίστη μου, το έθνος μου, η θρησκεία μου – όλη αυτή η ασχήμια που υπάρχει μέσα σας, όταν τα βλέπετε όλα με την καρδιά και όχι με το μυαλό σας, όταν τα βλέπετε με όλα τα βάθη της καρδιάς, τότε θα έχετε το κλειδί για να βάλετε τέλος στη θλίψη. Γιατί η θλίψη και η αγάπη δεν πηγαίνουν μαζί.
Ο χριστιανικός κόσμος εξιδανικεύει τα δεινά, τα έχει τοποθετήσει στον σταυρό και τον λατρεύει, εκφράζοντας ότι δεν μπορείς ποτέ να σωθείς από τα βάσανα παρά μόνο μέσα από μια συγκεκριμένη πόρτα. Είναι η δομή μιας κοινωνίας που βασίζεται στην εκμετάλλευση των θρησκευτικών συναισθημάτων.
Όταν ρωτάτε τι είναι αγάπη, είναι πολύ πιθανό να φοβάστε να πάρετε την απάντηση. Γιατί μπορεί να σας αλλάξει, να καταστρέψει την οικογένειά σας, μπορεί να διαπιστώσετε ότι δεν αγαπάτε τη γυναίκα ή τον άντρα ή τα παιδιά σας. Τα αγαπάτε; Ίσως χρειαστεί να γκρεμίσετε το σπίτι που έχετε χτίσει ή μπορεί να μην ξαναμπείτε ποτέ στο ναό.
Αλλά αν θέλετε ακόμα να γνωρίσετε τι είναι η αγάπη, θα δείτε ότι ο φόβος δεν είναι αγάπη, η εξάρτηση δεν είναι αγάπη, η ζήλια δεν είναι αγάπη, η κατοχή, η κυριαρχία δεν είναι αγάπη, η ευθύνη και το καθήκον δεν είναι αγάπη, η αυτολύπηση δεν είναι αγάπη, η απελπισία ότι δεν σε αγαπούν δεν είναι αγάπη. Η αγάπη δεν είναι το αντίθετο του μίσους, όπως η σεμνότητα δεν είναι το αντίθετο της ματαιοδοξίας. Αν αφαιρέσετε όλα αυτά χωρίς κόπο, όπως η βροχή ξεπλένει τη σκόνη πολλών ημερών από τα φύλλα των δέντρων, τότε ίσως τυχαία θα συναντήσετε αυτό το εξαιρετικό λουλούδι που πάντα έψαχνε άνθρωπος.
Αν δεν έχεις βρει την αγάπη και όχι σε μικρές σταγόνες, αλλά σε όλη της αφθονία, αν δεν είσαι γεμάτος από αυτήν, τότε ο κόσμος κινδυνεύει με θάνατο. Γνωρίζετε διανοητικά ότι η ενότητα της ανθρωπότητας είναι ζωτικής σημασίας και ότι η αγάπη είναι ο μόνος τρόπος για να το πετύχετε, αλλά ποιος θα σας διδάξει να αγαπάτε;
Μπορεί οποιαδήποτε μέθοδος ή οποιοδήποτε σύστημα να σας πει πώς να αγαπάτε; Αν σας το πει κάποιος, δεν θα είναι αγάπη. Και αν πείτε, «Θα εξασκήσω την αγάπη. Θα κάθομαι μέρα με τη μέρα και θα σκέφτομαι την αγάπη. Θα εξασκήσω την ευγένεια και την πραότητα, θα αναγκάσω τον εαυτό μου να δείξει προσοχή στους άλλους». Όταν λέτε ότι θα πειθαρχήσετε στον εαυτό σας και θα εκπαιδεύσετε τη θέλησή σας στην αγάπη, τι εννοείτε; Όταν εφαρμόζετε πειθαρχία και θέληση για να αγαπάτε, η αγάπη θα εξαφανιστεί, θα φύγει απ΄το παράθυρο. Με οποιαδήποτε μέθοδο ή σύστημα, μπορεί να γίνετε πιο έξυπνοι, πιο ευγενικοί, να φτάσετε στην κατάσταση μη βίας, αλλά όλα αυτά δεν έχουν καμία σχέση με την αγάπη.
Δεν υπάρχει αγάπη σε αυτόν τον έρημο κόσμο, γιατί η ευχαρίστηση και η επιθυμία παίζουν εδώ τον πρωταρχικό ρόλο. Και χωρίς αγάπη, η καθημερινότητά σας δεν έχει νόημα. Και δεν μπορεί να υπάρξει αγάπη αν δεν υπάρχει ομορφιά. Η ομορφιά δεν είναι κάτι που μπορείς να παρατηρήσεις. Δεν είναι ένα όμορφο δέντρο, μια όμορφη εικόνα, ένα όμορφο κτίριο ή μια όμορφη γυναίκα. Η ομορφιά υπάρχει μόνο όταν η καρδιά και το μυαλό σου γνωρίζουν τι είναι η αγάπη. Χωρίς αγάπη και αίσθηση ομορφιάς, δεν υπάρχει αρετή.

Ξέρετε πολύ καλά, ότι και αν κάνετε για να βελτιώσετε την κοινωνία, παρέχοντας τροφή στους φτωχούς, θα δημιουργήσετε ακόμα περισσότερο κακό, γιατί χωρίς την αγάπη, η καρδιά και το μυαλό σας είναι άσχημα και μίζερα. Αλλά όταν υπάρχει αγάπη και ομορφιά, ότι και αν κάνετε θα είναι σωστό, σε ότι και αν κάνετε θα υπάρχει τάξη. Αν ξέρετε να αγαπάτε, μπορεί να κάνετε ότι θέλετε, γιατί η αγάπη θα λύσει όλα τα προβλήματα.
Φτάνουμε λοιπόν στο κύριο σημείο: μπορεί ο νους να αγαπήσει χωρίς πειθαρχία, χωρίς σκέψη, χωρίς εξαναγκασμό, χωρίς κανένα βιβλίο, χωρίς κανέναν δάσκαλο ή οδηγό – θα πάει προς αυτό, όπως πάει σε ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα;
Για να συμβεί αυτό, μου φαίνεται ένα πράγμα είναι απολύτως απαραίτητο – πάθος. Πάθος χωρίς κίνητρο, πάθος που δεν είναι αποτέλεσμα οποιασδήποτε υποχρέωσης ή προσκόλλησης, που δεν προέρχεται από λαγνεία. Ένας άνθρωπος που δεν γνωρίζει το πάθος δεν θα γνωρίσει ποτέ την αγάπη, γιατί η αγάπη μπορεί να έρθει μόνο όταν υπάρχει απόλυτη αυτολήθη.
Ένα μυαλό που ψάχνει δεν είναι ένα παθιασμένο μυαλό και ο μόνος τρόπος για να βρεις την αγάπη είναι να έρθεις σε αυτήν χωρίς να την αναζητήσεις, να έρθεις σε αυτήν ακούσια και όχι ως αποτέλεσμα οποιασδήποτε προσπάθειας ή εμπειρίας. Η αγάπη που θα βρεις δεν είναι του χρόνου. Είναι αιώνια και απρόσωπη, είναι ταυτόχρονα προς έναν και προς πολλούς. Είναι σαν ένα λουλούδι, το άρωμα του οποίου μπορείς να εισπνεύσεις, αλλά μπορεί και να μην το προσέξεις, να το προσπεράσεις. Αυτό το λουλούδι υπάρχει για όλους, αλλά μόνο όσοι κάνουν τον κόπο να αναπνεύσουν βαθιά αυτό το άρωμα, θα νιώσουν τον θαυμασμό. Δεν έχει σημασία για το λουλούδι αν το άτομο είναι κοντά στον κήπο ή πολύ μακριά. Το λουλούδι είναι γεμάτο με άρωμα, το στέλνει σε όλους.
Η αγάπη είναι κάτι νέο, πάντα φρέσκο και ζωντανό. Δεν έχει χθες και αύριο, είναι πάνω από τη φασαρία των σκέψεων. Μόνο ένα καθαρό μυαλό ξέρει τι είναι αγάπη. Και αυτό το καθαρό μυαλό μπορεί να ζήσει σε έναν κόσμο που δεν είναι αγνός. Το να βρει αυτό το καταπληκτικό κάτι που ο άνθρωπος, στις αμέτρητες προσπάθειές του, επιδίωξε να αποκτήσει μέσω θυσιών, λατρείας, μέσω της σχέσης, μέσω του σεξ, μέσω όλων των μορφών ευχαρίστησης και πόνου, είναι δυνατό μόνο όταν η σκέψη έχει κατανοήσει τον εαυτό της και έχει φυσικά φτάσει στο τέλος. Τότε η αγάπη δεν έχει το κάτι αντίθετο, τότε δεν υπάρχει σύγκρουση σε αυτήν.
Μπορεί να ρωτήσετε, «Αν αποκτήσω αυτό το είδος αγάπης, τι θα γίνει με τη γυναίκα μου, τα παιδιά μου, την οικογένειά μου; Άλλωστε, χρειάζονται αξιοπιστία». Αν κάνετε μια τέτοια ερώτηση, τότε δεν έχετε ξεπεράσει ποτέ το πεδίο της σκέψης, το πεδίο της συνείδησης. Αν κάποτε βρεθείτε έξω από αυτό το πεδίο, δεν θα ξανακάνετε ποτέ τέτοια ερώτηση, γιατί θα ξέρετε τι είναι η αγάπη, στην οποία δεν υπάρχουν σκέψεις και η οποία, επομένως, δεν μετριέται με το χρόνο.
Αφού το διαβάσετε, ίσως νιώσετε υπνωτισμένοι και γοητευμένοι. Ίσως βρεθείτε πραγματικά πέρα από τη σκέψη και τον χρόνο – και επομένως, πέρα από τον πόνο – που σημαίνει να έχετε επίγνωση ότι υπάρχει μια άλλη διάσταση που ονομάζεται η αγάπη. Αν δεν ξέρετε πώς να φτάσετε σε αυτήν την εξαιρετική πηγή, τι να κάνετε; Όταν δεν ξέρετε τι να κάνετε, δεν κάνετε τίποτα, σωστά; Απολύτως τίποτα. Τότε μέσα σας γίνεστε εντελώς σιωπηλοί. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει ότι δεν ψάχνετε, δεν επιδιώκετε, δεν επιθυμείτε, σημαίνει ότι δεν υπάρχει το κέντρο. Τότε υπάρχει αγάπη.

Τζίντου Κρισναμούρτι

Tags :

Related Post