Σύμφωνα με ταοϊστική φιλοσοφία, η ισημερία είναι το σημείο φυσικής αρμονίας του Γιν και του Γιανγκ στην φύση. Όταν ημέρα γίνεται ίση με τη νύχτα, επιτυγχάνεται μια σύντομη ισορροπία μεταξύ των αντιθέτων, μεταξύ εξωτερικού και εσωτερικού, ενεργητικότητας και παθητικότητας, αρσενικού και θυληκού. Μετά την Φθινοπωρινή Ισημερία το φως της ημέρας μειώνεται, το Γιν αυξάνεται και το Γιανγκ αρχίζει να υποχωρεί.

 Σε όλο τον κόσμο αυτή ημερομηνία γιορτάζεται με διάφορους τρόπους. Oι εορτασμοί συχνά ενσωματώνουν πολιτιστικές και πνευματικές παραδόσεις που τιμούν τις μεταβαλλόμενες εποχές, την ισορροπία μεταξύ φωτός και σκότους, εκφράζουν την ευγνωμοσύνη και το σεβασμό προς ανερχομένη θυλική δύναμη της ζωής.

Στην Αρχαία Ελλάδα κατά την Φθινοπωρινή Ισημερία τελούνταν τα Ελευσίνια Μυστήρια που αποτελούσαν έναν από τους πιο ιερούς και σεβαστούς θεσμούς εκείνης της εποχής. Τα Μυστήρια διαρκούσαν 9 ημέρες και στην ήμερα λήξης τους που ήταν συνήθως η ημέρα της Φθινοπωρινής Ισημερίας, ξεκινούσε ο καινούριος χρόνος. Τα Ελευσίνια ήταν γιορτή και μυστηριακή τελετή που πραγματοποιούνταν από τις αρχές του 7ου π.Χ προς τιμήν της θεάς Δήμητρας και της Περσεφόνης.

Σύμφωνα με τον μύθο, η Περσεφόνη ήταν Κόρη της Δήμητρας, της Θεάς γεωργίας και γονιμότητας και του Δία. Όταν ο Πατέρας των Θεών, αποφάσισε να αποπλανήσει την απόμακρη Θεά, η οποία αδιαφορούσε για τους άντρες, μεταμορφώθηκε σε ταύρο και την σαγήνευσε. Η Δήμητρα έμεινε έγκυος και γεννήθηκε η Περσεφόνη. Έγινε πολύ όμορφη κοπέλα και ο Άδης, ο Θεός του κάτω κόσμου, την ερωτεύτηκε και την απήγαγε, γνωρίζοντας πως δεν θα επέλεγε μια ζωή στο σκοτάδι από μόνη της. Επί εννιά ημέρες και νύχτες, η Δήμητρα αναζητούσε την Περσεφόνη, παραμελώντας το θεϊκό της έργο: την προστασία των αγρών. Αρνούνταν να επιτρέψει την καρποφορία της γης. Τότε ο Θεός Ήλιος αποφάσισε να μιλήσει για όσα είχε δει.

Η Θεά Δήμητρα ζήτησε πίσω την Κόρη της και ο Άδης συμφώνησε να ανεβαίνει η Περσεφόνη έξι μήνες στον πάνω κόσμο και να κατεβαίνει τους επόμενους έξι στον κάτω. Έτσι τους μήνες που η Περσεφόνη είναι στον πάνω κόσμο η Θεά Δήμητρα χαιρόταν και υπήρχε φως, καλοκαιρία, αναπτυξη βλάστησης και κορποφορία, ενώ τους άλλους κακοκαιρία, απουσία καρπών και σκοτάδι.

Η ουσία της μύησης και του εορτασμού της “ανόδου” της Περσεφόνης στα Ελευσίνια Μυστήρια ήταν η επιστροφή της,  η οποία γιορταζόταν με τη σπορά του φθινοπώρου. Η κατάβαση και η ανάβαση της Περσεφόνης είναι μια συνεχής διαδικασία που ακολουθεί μια κυκλική πορεία και όχι γραμμική.  Αυτή η κυκλική πορεία ζωής και θανάτου που παρουσιάζεται στον μύθο έχει οδηγήσει πολλούς μελετητές στο συμπέρασμα πως στον πυρήνα των Ελευσίνιων Μυστηρίων, βρισκόταν το θέμα της μετενσάρκωσης.

Στην Ινδία, η Φθινοπωρινή Ισημερία χαρακτηρίζεται από το φεστιβάλ Ναβαράτρι, μια αρχαία εορτή μέσω της οποίας αποδίδεται φόρος τιμής στην Θεϊκή Μητέρα, τη μοναδική δημιουργό. Είναι εννέα νύχτες γεμάτες μουσική, χορό και θρησκευτικές τελετουργίες όπου η κάθε νύχτα αντιπροσωπεύει μια διαφορετική πτυχή της Θεάς Ντούργκα που στη μορφή της  συνδυάζει τις δυνάμεις των θεαινών Κάλι, Λάκσμι και Σαρασβάτι. Στις μέρες αυτές οι πιστοί συγκεντρώνονται για να της προσφέρουν προσευχές και να αναζητήσουν ευλογίες. Η Ναβαράτρι είναι ένας από τους αρχαιότερους τρόπους τίμησης της θυλικής αρχής ή της σάκτι, της σοφίας και της θεϊκής δύναμης.

Κατα την διάρκεια των εορτασμών στους ναούς απαγγέλεται η “Δοξασία της Θεάς” ( Devi Mahatmya), ένα ινδουιστικό φιλοσοφικό κείμενο που περιγράφει τη Θεά Ντούργκα (Durga) ως την υπέρτατη, θεϊκή, απόλυτη πραγματικότητα και δημιουργό του Σύμπαντος. Στο κείμενο παρουσιάζεται ιστορική μάχη μεταξύ καλού και κακού. Η Θεά οδηγεί τις δυνάμεις του καλού ενάντια στον δαίμονα Μαχισασούρα (Mahishasura).

Ο Μαχισασούρα είναι ένα κακό ον που άλλαζε την εξωτερική του μορφή, αλλά ποτέ τους δαιμονικούς του στόχους. Είναι οι δυνάμεις της άγνοιας  που κρύβονται πίσω από τις εξωτερικές εμφανίσεις, είναι οι ανθρώπινες παρορμήσεις, όπως η επιδίωξη της εξουσίας, των αγαθών και οι αυταπάτες, όπως η αλαζονεία. Η Ντούργκα απεικονίζεται ως ένα γαλήνιο, ήρεμο, συγκεντρωμένο και χαριτωμένο σύμβολο του καλού. Η Θεά στοχεύει τους δαίμονες του εγώ και διαλύει την εσφαλμένη ιδέα για το ποιοι είμαστε σκοτώνοντας τον φοβισμένο και συγκλονισμένο Μαχισασούρα. Το κείμενο περιγράφει τη Θεϊκή Μητέρα ως τρισδιάστατη θεότητα, ως μια δύναμη πίσω από την δημιουργία, την συντήρηση και την καταστροφή του κόσμου.  

Στην Κίνα, στην πρώτη πανσέληνο μετά τη Φθινοπωρινή Ισημερία συμβαίνει Φεστιβάλ του Φεγγαριού ή Φεστιβάλ Μεσοφθινοπώρου. Περιλαμβάνει τις οικογενειακές συγκεντρώσεις, τα πάρτι με θέα το Φεγγάρι, τις φεγγαρόπιτες – τραγανά αρτοσκευάσματα γεμισμένα με γλυκό φασόλι ή κρόκο αυγού, κρέας ή πάστα από σπόρους λωτού. Ένα παιχνίδι που παίζουν οι Κινέζοι στις μέρες αυτές είναι η εξισορρόπηση αυγών, που όπως πιστεύεται φέρνει καλή τύχη και την ισορροπία του Γιν και του Γιανγκ στη ζωή κάποιου.

Η ιστορία του Φεστιβάλ ξεκινάει πριν από 3.000 χρόνια. Παρόμοιες εορτές γίνονται σε όλη την Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία. Το φεστιβάλ είναι αφιερωμένο σε τρεις θεμελιώδεις έννοιες που είναι στενά συνδεδεμένες: οι οικογενειακές επανενώσεις, οι ευχαριστίες για συγκομιδή και αρμονικές ερωτικές ενώσεις, οι προσευχές για τα παιδιά, το σύζυγο, την ομορφιά, τη μακροζωία και ένα καλό μέλλον γενικότερα.

Φτιάχνοντας τις φεγγαρόπιτες οι άνθρωποι τιμούν μια παράδοση που μιλά για τη Θεά του Φεγγαριού Τσανγκέ και την αγάπη της για την Γη. Ένας από τους πιο γνωστούς θρύλους είναι η ιστορία της Τσανγκέ που σύμφωνα με τον μύθο έκλεψε το ελιξίριο της αθανασίας από τον σύζυγό της και το κατάπιε. Το έκανε για να εμποδίσει τον σύζυγο  να γίνει βασιλιάς τύραννος. Ενώ το ελιξίριο της χάρισε αθανασία, την έκανε να επιπλέει προς τα πάνω και να βρεθεί στο Φεγγάρι για να αποφύγει τιμωρία. Από τότε μένει εκεί μόνη, στο παλάτι του Φεγγαριού. Κάθε χρόνο στο Φεστιβάλ του Μεσοφθινοπώρου, οι Κινέζοι κοιτάζουν το Φεγγάρι, σκεπτόμενοι την Θεά στη μοναχική της εξορία και τρώνε φεγγαρόπιτες προς τιμήν της.

Το Κινεζικό Βιβλίο των Αλλαγών, το Ι Τσινγκ, εξετάζει την αλληλεπίδραση του Γιν και του Γιανγκ, που παρατηρείται σε όλα τα φαινόμενα. Αυτή η αλληλεπίδραση εκδηλώνεται στις μεταβαλλόμενες εποχές του ετήσιου ημερολογίου. Το Γιανγκ φτάνει στο αποκορύφωμα της επιρροής του κατά το Θερινό Ηλιοστάσιο. Το Γιν φτάνει στο αποκορύφωμα της επιρροής του κατά το Χειμερινό Ηλιοστάσιο. Η Φθινοπωρινή Ισημερία σηματοδοτεί τη στιγμή που το Γιανγκ παύει να κυριαρχεί, αλλά το Γιν δεν έχει ακόμη αρχίσει την άνοδό του. Αυτή τη στιγμή, το Γιν και το Γιανγκ επιτυγχάνουν αρμονία και ισορροπία. Το Φως και το Σκοτάδι είναι ίσα. Το παρελθόν έχει τελειώσει, αλλά το μέλλον δεν έχει φτάσει ακόμα. Υπάρχει μόνο το Τώρα. Χωρίς φθορά, χωρίς γίγνεσθαι, μόνο αυτό που είναι.

Πολλοί μελετητές του Ι Τσινγκ συνδέουν τη Φθινοπωρινή Ισημερία με το εξάγραμμα 20 – “Στοχασμός”. Το να στοχάζεσαι σημαίνει να κοιτάς τα πράγματα με προσοχή, από μακριά, να τα περιβάλλεις με μια ματιά, να κατανοείς διαισθητικά το νόημα αυτού που συμβαίνει. Είναι μια βαθιά πράξη περισυλλογής, μια ολοκληρωμένη και απαλή παρατήρηση του κόσμου και του εσωτερικού εαυτού. Είναι η προσπάθεια κατανόησης της αληθινής φύσης των πραγμάτων.

Σταματήστε, ηρεμήστε και στραφείτε προς τα μέσα. Στοχαστείτε χωρίς δράση, δείτε τις αιτίες όλων όσων συμβαίνουν. Αφήστε τα πάντα να ξεδιπλωθούν μπροστά σας. Δώστε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτά που συνήθως αποφεύγετε.  Απελευθερώστε τον εαυτό σας από προκαταλήψεις και πεποιθήσεις. Η γνώση της ουσίας των πραγμάτων θα σας προσφέρει την απαραίτητη φώτιση. Συντονιστείτε με το περιβάλλον και αφήστε τους τον χώρο μέσα σας: έτσι θα είστε σε θέση να δείτε ολόκληρο τον κόσμο με μια ματιά.

Γνωρίστε το αρσενικό, αλλά μείνετε πιστοί στο θηλυκό.
Αγκαλιάστε τον κόσμο.
Αν αγκαλιάσετε τον κόσμο, το Τάο δεν θα σας εγκαταλείψει ποτέ και θα είστε τόσο ευτυχισμένοι όσο ένα παιδί.
Γνωρίστε το φως, αλλά διατηρήστε το σκοτάδι. Θα γίνετε μέρος του Μεγάλου Όλου.
Αν γίνετε μέρος του Μεγάλου Όλου, το Τάο θα είναι δυνατό μέσα σας και τίποτα δεν θα είναι αδύνατο.
Γνωρίστε το μεγαλείο, αλλά κρατήστε τη σεμνότητα. Αποδεχτείτε τον κόσμο όπως είναι.
Αν είστε σε αρμονία με τον κόσμο όπως είναι, το Τάο θα ακτινοβολήσει το φως του μέσα σου και θα επιστρέψεις στον αληθινό σου Εαυτό.

Λάο Τσε. “Τάο Τε Τσινγκ.” Κεφάλαιο 28