Έλλειψη ιωδίου είναι ένα σοβαρό παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας και πιο εύκολα αποτρέψιμη αιτία διαταραχής γνωστικής ανάπτυξης στα παιδιά και γνωστικής εξασθένησης στους ενήλικες. Έλλειψη ιωδίου επηρεάζει το 72% του παγκόσμιου πληθυσμού. Πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι η εξέταση ιωδίου δεν είναι ακριβής και στον κόσμο συμβαίνει «επιδημία» υποκλινικής ανεπάρκειας ιωδίου. Ο Δρ David Brouwnstein διαπίστωσε ότι το 96% από 5000 ασθενών που εξετάστηκαν είχαν αυτή τη μορφή ανεπάρκειας.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο έλλειψης ιωδίου: μειωμένη πρόσληψη ιωδίου, εγκυμοσύνη, ανεπάρκεια σεληνίου, περιβαλλοντική τοξικότητα, κάπνισμα, φθόριο και χλώριο που περιέχεται στο πόσιμο νερό και εμποδίζουν την αφομοίωσή του, φυτοφάρμακα, στοιχεία που βρίσκονται στα πλαστικά, βρώμιο που χρησιμοποιείται στην παρασκευή προϊόντων αλευριού, λυκίσκο που περιέχεται στην μπύρα. Οι ισοφλαβόνες σόγιας, η σιλυμαρίνη στα σταυρανθή λαχανικά και γαϊδουράγκαθο, η ρεσβερατρόλη στα σταφύλια, το κακάο και στα διάφορα άλλα μούρα, – όλα αυτά τα χρήσιμα συστατικά παρά τα οφέλη τους για την υγεία μπορούν να μπλοκάρουν την απορρόφηση ιωδίου.
Το ιώδιο είναι ένα ιχνοστοιχείο που χρειάζεται ο οργανισμός σε πολύ μικρές ποσότητες. Παρόλα αυτά, υπάρχει σε όλα τα κύτταρα του ανθρώπινου σώματος και είναι απαραίτητο για την καλή λειτουργία σχεδόν όλων οργάνων και συστημάτων. Είναι αναγκαίο για την υγεία του θυρεοειδούς αδένα, τη σωστή νεφρική και ανοσοποιητική λειτουργία, την εγκεφαλική δραστηριότητα, την ισορροπία ορμονών του φύλου, το μεταβολισμό, τη θερμορρύθμιση, ένα υγιές καρδιακό ρυθμό και τις διαδικασίες αποτοξίνωσης.
Όπως αναφέρει ο Δρ Brownstein:
«Όλοι οι αδένες του σώματος βασίζονται σε επαρκή επίπεδα ιωδίου για τη βέλτιστη λειτουργία τους. Μελέτες σε ζώα έχουν δείξει προβλήματα στα επινεφρίδια, το θύμο αδένα, τις ωοθήκες, τον άξονα υποθαλάμου και υπόφυσης, καθώς και σε ολόκληρο το ενδοκρινικό σύστημα, όταν υπάρχει έλλειψη ιωδίου. Στην πραγματικότητα οι ωοθήκες έχουν τη δεύτερη μεγαλύτερη συγκέντρωση ιωδίου στο σώμα μετά τον θυρεοειδή αδένα. Η έλλειψη ιωδίου οδηγεί σε ανισορροπία του ορμονικού συστήματος. Είναι αδύνατο να έχουμε το ορμονικό μας σύστημα σε ισορροπία χωρίς την εξασφάλιση επαρκούς πρόσληψης ιωδίου. Μεγάλες ποσότητες ιωδίου αποθηκεύονται επίσης σε πολλές άλλες περιοχές του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των σιελογόνων αδένων, το εγκεφαλονωτιαίο υγρό και τον εγκέφαλο, τον γαστρικό βλεννογόνο, το χοριοειδές πλέγμα, το στήθος, τις ωοθήκες και το ακτινωτό σώμα του οφθαλμού. Στον εγκέφαλο, το ιώδιο επικεντρώνεται στη μέλαινα ουσία, μία περιοχή του εγκεφάλου που έχει συνδεθεί με τη νόσο του Parkinson.»
Κάθε κύτταρο του σώματος χρειάζεται ιώδιο. Το ιώδιο δεν αποθηκεύεται και αποβάλλεται με τα ούρα. Επομένως, πρέπει να λαμβάνετε επαρκής ποσότητες ιωδίου με διατροφή. Είναι πολύ πιθανό να έχετε έλλειψη ιωδίου εκτός εάν καταναλώνετε οστρακοειδή και θαλάσσια φύκια.
Σύμφωνα με τις συστάσεις του RDA (Research Community Organization), για παιδιά ηλικίας κάτω των 6 μηνών, η συνιστώμενη δόση είναι 110 μικρογραμμάρια. Για βρέφη ηλικίας 7 έως 12 μηνών, αυτό είναι 130 μικρογραμμάρια. Μεταξύ των ηλικιών 1 και 8 ετών, συνιστώνται 90 μικρογραμμάρια ιωδίου. Για ηλικίες 9 έως 13, συνιστάται 120 mcg. Για παιδιά ηλικίας 14 ετών και άνω καθώς και για ενήλικες, η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη είναι 150 μικρογραμμάρια, εκτός από τις έγκυες και τις θηλάζουσες γυναίκες. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες πρέπει να λαμβάνουν περίπου 220 μικρογραμμάρια ιωδίου και κατά τη διάρκεια του θηλασμού 290 μικρογραμμάρια.
Τα επίπεδα RDA μπορεί να είναι αρκετά για να αποφευχθεί η ανάπτυξη βρογχοκήλης, αλλά δεν είναι αρκετά για να λάβετε τα πλήρη οφέλη ιωδίου. Οι περισσότεροι επαγγελματίες υγείας συνιστούν τουλάχιστον διπλάσια ΣΗΠ και έως 2-3 mg ιωδίου την ημέρα για να επιτευχθούν τα επαρκή επίπεδα.
1. Το σώμα χρησιμοποιεί το ιώδιο για αποτοξίνωση από περίσσεια των οιστρογόνων και ξενο-οιστρογόνων, τα βαρέα μέταλλα, το κάδμιο, το μόλυβδο, τον υδράργυρο, καθώς και από μη μεταλλικά ισχυρά οξειδωτικά στοιχεία, όπως φθόριο και βρώμιο. Βοηθάει στην αποτοξίνωση από τις περιβαλλοντικές, βιολογικές τοξίνες και τα μικρόβια. Μελέτες δείχνουν ότι το ιώδιο έχει αντιμυκητιακές και αντιβακτηριακές ιδιότητες και μπορεί να εξουδετερώσει το Ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού που σχετίζεται με γαστρίτιδα και έλκος στομάχου.
2. Εάν έχετε ανεπάρκεια ιωδίου, μπορεί να εμφανίσετε υποθυρεοειδισμό. Τα κύρια συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν: κόπωση, αδυναμία, υπνηλία, αργό μεταβολισμό, αύξηση βάρους, συνεχή πείνα, δυσκοιλιότητα, απώλεια μαλλιών και φρυδιών, απώλεια μνήμης και ακοής, πρήξιμο των άκρων και του προσώπου, αλλαγή φωνής, ξηρό δέρμα, κιτρίνισμα του δέρματος, μείωση της αρτηριακής πίεσης, αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Σε ορισμένες περιπτώσεις εκδηλώνονται συμπτώματα παρόμοια με εκείνα της οστεοχονδρωσίας. Για παράδειγμα, μπορεί να εμφανιστούν σπασμοί, μυϊκοί και αρθρικοί πόνοι, πονοκέφαλος.
3. Το ιώδιο μπορεί να βοηθήσει σε καταστάσεις που σχετίζονται με περίσσεια οιστρογόνων, όπως: μαστοπάθεια, ινοκυστικοί μαστοί, κύστεις ωοθηκών. Ενώ μια μελέτη του 2017 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Cancer συνδέει τη διατροφική ανεπάρκεια ιωδίου με την αύξηση του καρκίνου του μαστού σε νεαρές γυναίκες.
4. Το ιώδιο είναι επίσης κρίσιμο για την υγεία του προστάτη στους άνδρες. Μια μελέτη του 2007 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nutrition and Cancer διαπίστωσε ότι χαμηλά επίπεδα ιωδίου στα ούρα και η νόσος του θυρεοειδούς μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. Μια μελέτη του 2013 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Molecular Medicine διαπίστωσε ότι η λήψη συμπληρωμάτων ιωδίου μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της ανάπτυξης όγκου στον καρκίνο του προστάτη.
5. Μια μελέτη του 1998 που δημοσιεύτηκε στο Archived of Internal Medicine έδειξε ότι ο υποθυρεοειδισμός που σχετίζεται με χαμηλά επίπεδα ιωδίου μπορεί να επιβραδύνει την ανάπτυξη εγκεφάλου του παιδιού, να οδηγήσει σε νευρογνωστικά προβλήματα στους ενήλικες, σε εξασθένηση μνήμης και διαταραχές διάθεσης.
6. Μια μελέτη του 2017 που δημοσιεύτηκε στο Frontiers in Immunology διαπίστωσε ότι το ιώδιο έχει ανοσοτροποποιητική επίδραση στα ανοσοποιητικά κύτταρα του αίματος, μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση των λοιμώξεων και να υποστηρίξει αναπαραγωγή των κυττάρων, να αυξήσει την αντιοξειδωτική δράση στο σώμα και να μειώσει τις ελεύθερες ρίζες.
7. Επαρκές ιώδιο μειώνει την ανάγκη για ινσουλίνη, αποτρέπει τις εξάψεις και την ακμή, βοηθά στην ομαλοποίηση των επιπέδων κορτιζόλης, έχει ισχυρή αντικαρκινική δράση.
Έλλειψη σεληνίου συχνά συνυπάρχει με έλλειψη ιωδίου και μπορεί να συμβάλλει σε ανεπαρκή επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών. Το σελήνιο είναι ένα ιχνοστοιχείο, χωρίς το οποίο η παραγωγή των ορμονών Τ3 και Τ4 είναι αδύνατη. Αυτό ιχνοστοιχείο προστατεύει τα όργανα από την οξείδωση, βελτιώνει το μεταβολισμό, ελέγχει την ανάπτυξη και υποστηρίζει την αναπαραγωγική λειτουργία στους άνδρες. Έλλειψη σεληνίου οδηγεί σε ασθένειες όπως η θυρεοειδίτιδα Hashimoto, προκαλώντας προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα. Εάν έχετε Hashimoto, χρειάζεστε ιώδιο, αλλά όχι υπερβολικές ποσότητες. Χρειάζεστε επίσης σελήνιο, ψευδάργυρο, βιταμίνη D και μυο-ινοσιτόλη ( βρίσκεται στους ξηρους καρπούς).
Ανεπάρκεια ιωδίου είναι πιο συχνή από την περίσσεια ιωδίου. Στην περίσσεια ιωδίου μπορεί να εμφανίσετε τα ακόλουθα συμπτώματα: αϋπνία, γρήγορο παλμό, κολπική μαρμαρυγή, δυσανεξία στη ζεστή, διάρροια, απώλεια βάρους, τρέμουλο χεριών, πυρετό, διαταραχές περιόδου, υπερβολική εφίδρωση, θυρεοτοξίκωση. Εάν έχετε συμπτώματα περίσσειας ιωδίου, είναι σημαντικό να προσδιορίσετε από πού προέρχεται και να εξαλείψετε την υπερβολική ποσότητα ιωδίου από τη διατροφή.
Ο Δρ Brownstein λέει στο βιβλίο του για τις πιθανότητες ανάπτυξης του υπερθυρεοειδισμού από την λήψη ιωδίου:
«Μήπως η θεραπεία με ιώδιο προκαλεί υπερθυρεοειδισμό; Αυτό με δίδαξαν στην ιατρική σχολή, ειδικά σε ασθενείς που υποφέρουν από αυτοάνοσες παθήσεις του θυρεοειδή, όπως η Graves’ και η Hashimoto’s. Αυτό διδάσκονται σήμερα οι νέοι γιατροί που ακόμα εκπαιδεύονται. Έτσι, επιτρέψτε μου να απαντήσω την ερώτηση: πολύ σπάνια. Ανάμεσα στις χιλιάδες των ασθενών που εγώ ο ίδιος και οι συνεργάτες μου θεραπεύσαμε με ιώδιο σε περίοδο 12 χρόνων, λιγότεροι από 10 ασθενείς έπαθαν υπερθυρεοειδισμό κατά τη θεραπεία με ιώδιο. Όταν δίνω διαλέξεις σε γιατρούς, τους λέω ότι μόνο μια συγκεκριμένη πάθηση μπορεί να είναι προδιάθεση για την πρόκληση υπερθυρεοειδισμού από την λήψη ιωδίου. Αυτό εμφανίζεται σε ασθενείς που έχουν ένα όζο (εξόγκωμα) στο θυρεοειδή τους που λειτουργεί αυτόνομα. Είναι αυτό που μερικές φορές ονομάζεται “θερμός όζος” σε υπερηχοτομογράφο του θυρεοειδή. Ένας αυτόνομα λειτουργικός όζος δεν βρίσκεται υπό τον έλεγχο της υπόφυσης και του υποθαλάμου. Λειτουργεί ανεξάρτητα από το θυρεοειδή αδένα. Όταν βρίσκουν ιώδιο, αυτοί οι όζοι το μαζεύουν και παράγουν άφθονες ποσότητες ορμονών του θυρεοειδή που οδηγεί σε υπερθυρεοειδισμό. Αυτή η κατάσταση μπορεί να διαγνωστεί μέσω υπερηχοτομογράφο του θυρεοειδή. Ωστόσο, πιο συχνά η διάγνωση γίνεται κατά τη δοκιμή θεραπείας με ιώδιο και ο ασθενής αναπτύσσει υπερθυρεοειδισμό μετά την λήψη των πρώτων δόσεων.Πως θεραπεύουμε τον ασθενή με όζο στο θυρεοειδή που λειτουργεί αυτόνομα; Αυτοί οι ασθενείς πρέπει να αποφεύγουν τα συμπληρωματικά ιωδίου και τροφές που είναι πλούσιες σε ιώδιο (όπως τα φύκια) μέχρις ότου ο όζος αφαιρεθεί χειρουργικά.»
Τα επίπεδα του ιωδίου μπορούν να μετρηθούν με ειδικές εξετάσεις αίματος ή ούρων. Μπορείτε επίσης να κάνετε το τεστ ιωδίου των 24 ωρών. Χρησιμοποιήστε βάμμα ιωδίου. Με βαμβάκι ζωγραφίστε ένα μικρό τετράγωνο στο εσωτερικό μέρος του χεριού σας και παρατηρήστε τον αποχρωματισμό του κατά τη διάρκεια των επόμενων 24 ωρών.
Το σημάδι εξαφανίζεται μέσα σε 6-12 ώρες: σοβαρή ανάγκη οργανισμού και θυρεοειδούς αδένα για ιώδιο.
Εξαφανίζεται μέσα σε 12-18 ώρες: μέτρια ανάγκη.
Εξαφανίζεται μέσα σε 18-24 ώρες: ήπια ανάγκη.
Το σημάδι αρχίζει να αποχρωματίζεται λίγο μετά από την πάροδο 24 ωρών: κανονικό επίπεδο ιωδίου στον οργανισμό.
Ασβέστιο, σελήνιο, ψευδάργυρος, βιταμίνες B, A, C, D, E, βοηθούν στην απορρόφηση ιωδίου. Αυτές οι βιταμίνες και τα μέταλλα βρίσκονται στα θαλάσσια φύκια. Η περιεκτικότητα σε ιώδιο στα θαλάσσια φύκια (100gr – 200% της ημερήσιας ανάγκης), στα κράνμπερι (100gr – 150%), στα θαλασσινά (100gr – 100%), στα ψάρια (100gr – 30%), στα αυγά (1 αυγό – 15%), γαλακτοκομικά προϊόντα (100gr – 6%). Μπορείτε να πάρετε ιώδιο από τα συμπληρώματα διατροφής με βάση θαλάσσια φύκια ( Kelp ). Καλό να τα καταναλώνετε το πρωί μαζί με το φαγητό και όχι το βράδύ, καθώς το ιώδιο μπορεί να αυξήσει υπερβολικά ενέργειά σας και να διαταράξει τον ύπνο.
Ο Άγγλος φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ, έλεγε: «Η ενέργεια που χρησιμοποιείται στη σκέψη φαίνεται να είναι χημικής προέλευσης. Για παράδειγμα, η έλλειψη ιωδίου μπορεί να μετατρέψει έναν έξυπνο άνθρωπο σε έναν ηλίθιο. Τα ψυχικά φαινόμενα φαίνεται να συνδέονται άμεσα με την υλική δομή». Με άλλα λόγια, το ιώδιο έκανε τον Ράσελ να συνειδητοποιήσει ότι όχι μόνο η φυσική υγεία, αλλά και η λογική, τα συναισθήματα, οι αναμνήσεις των ανθρώπων, η πηγή της δόξας και της θλίψης τους, σε μεγάλο βαθμό εξαρτώνται από την χημεία του σώματος.
