«Ο διχασμός έχει μετατρέψει τις ζωές μας σε πεδίο μάχης, με κάθε οικογένεια, κάθε ομάδα, κάθε έθνος να αντιπαρατίθενται μεταξύ τους. Βλέποντας όλα αυτά όχι ως ιδέα, αλλά ως κάτι που στην πραγματικότητα παρατηρείς, με το οποίο έρχεσαι αντιμέτωπος, αναρωτιέσαι – τι είναι αυτό;
Γιατί συνεχίζουμε να υπάρχουμε με αυτόν τον τρόπο, μη ζώντας και μη αγαπώντας, μέσα στο φόβο και τη φρίκη μέχρι να πεθάνουμε;
ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΛΛΑΞΕΙ ΕΝΑΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ;
«Το ερώτημά μας είναι καθολικό, αφορά τη ζωή του καθενός μας, πλούσιου και φτωχού, μικρού και μεγάλου. Ρωτάμε γιατί ζούμε μια ζωή τόσο μονότονη ζωή, χωρίς νόημα; Νομίζω για να το μάθουμε, πρέπει να κάνουμε αυτή την ερώτηση με όλο μας το είναι.
Μπορούν οι άνθρωποι να αλλάξουν ριζικά, στον πυρήνα τους; Να κοιτάξουν ξανά αυτόν τον κόσμο, με άλλα μάτια, με καρδιά απαλλαγμένη από μίσος, έχθρα και φυλετικές προκαταλήψεις, με πολύ καθαρό μυαλό και απίστευτη ενέργεια.
Όταν βλέπεις πολέμους, τους παράλογους διαχωρισμούς που δημιουργούνται από θρησκείες, την αποξένωση ενός ατόμου στην κοινωνία μαζί με την αντίθεση της οικογένειάς του στον υπόλοιπο κόσμο, τη δέσμευση του καθενός σε κάποιο προσωπικό ιδανικό και τη διαίρεση του εαυτού του σε «εγώ» και «Εσείς», «εμείς» και «αυτοί», όταν τα βλέπετε όλα αυτά, αντικειμενικά και ψυχολογικά, μένει μόνο ένα ερώτημα, ένα θεμελιώδες πρόβλημα: είναι ο ανθρώπινος νους τόσο βαθιά προγραμματισμένος, ικανός να αλλάξει ριζικά; Οχι σε κάποιες μελλοντικές ενσαρκώσεις ή στο τέλος της ζωής του, αλλά τώρα, έτσι ώστε να γίνει νέος, φρέσκος, νέος, αθώος, για να μάθουμε το τι σημαίνει να αγαπάς και τι σημαίνει να ζεις στην ειρήνη.
Νομίζω ότι αυτό είναι το βασικό μας πρόβλημα. Όταν επιλυθεί, τότε κάθε άλλο πρόβλημα, οικονομικό ή κοινωνικό – ό,τι οδηγεί ανθρώπους σε πολέμους – θα εξαφανιστεί και θα προκύψει μια εντελώς διαφορετική δομή της κοινωνίας.
Έτσι, το πρόβλημά μας έγκειται στην ικανότητα του μυαλού, της λογικής και της καρδιάς να ζούμε σαν να είχαμε μόλις έρθει στον κόσμο, αμόλυντοι, φρέσκοι, αθώοι, γνωρίζοντας τι σημαίνει ευτυχία, έκσταση, βαθιά αγάπη».
«Έχοντας θέσει αυτήν την ερώτηση – την οποία είμαι βέβαιος ότι κάθε στοχαστικός, σοβαρός άνθρωπος θέτει στον εαυτό του, πρέπει να ξεκινήσουμε από κάπου.
Από που; Από τις εξωτερικές αλλαγές στο γραφειοκρατικό κόσμο, από το κοινωνικό σύστημα;
Ή θα ξεκινήσουμε από το εσωτερικό, ψυχολογικό;
Ή το κύριο αντικείμενο των επαναστατικών μετασχηματισμών θα είναι για εμάς ο εξωτερικός κόσμος, με όλες τις τεχνολογικές του γνώσεις και τα θαύματα της επιστήμης;
Ο άνθρωπος έχει ήδη προσπαθήσει να το κάνει αυτό. Έχει ήδη υποστηριχθεί ότι αν αλλάξει ριζικά η εξωτερική ύπαρξη, το έκαναν όλες οι αιματηρές επαναστάσεις στην ιστορία, τότε και ο άνθρωπος θα αλλάξει, θα γίνει ευτυχισμένος. Οι κομμουνιστές και άλλοι επαναστάτες πίστευαν ότι μόλις εδραιωθεί η εξωτερική τάξη, θα εξασφαλιστεί και η εσωτερική αρμονία. Έλεγαν επίσης ότι δεν έχει σημασία αν υπάρχει τάξη μέσα, ότι χρειάζεται να έχουμε την τάξη στον έξω κόσμο – βασισμένη σε ιδέες, σε κάποια ουτοπία, στο όνομα της οποίας σκοτώθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από το εσωτερικό, ψυχολογικό. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα επιτρέψετε στην παρούσα κοινωνική τάξη, με τη σύγχυση και την αταξία της, να παραμείνει ως έχει.
Υπάρχει όμως διαχωρισμός μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού;
Ή είναι μια ενιαία κίνηση στην οποία το εσωτερικό και το εξωτερικό δεν υπάρχουν ως δύο ξεχωριστές πραγματικότητες, αλλά απλώς ως κίνηση;
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ
«Υπάρχει λοιπόν αυτό το ερώτημα: πώς μπορεί ο νους να αλλάξει ριζικά; Αυτή η ερώτηση είναι πολύ περίπλοκη, αφού περιλαμβάνονται πολλά σε αυτήν.
Απαιτούνται ελευθερία και ενέργεια για να το καταλάβουμε. Είναι μια απαραίτητη προϋπόθεση – τεράστια ενέργεια και ελευθερία παρατήρησης. Εάν είστε δεμένοι με κάποια πίστη ή προσκολλημένοι σε κάποια ουτοπική ιδέα, τότε σίγουρα δεν θα είστε ελεύθεροι να παρατηρήσετε.
Η ελευθερία είναι απαραίτητη για τη σαφή παρατήρηση, γιατί η ίδια η παρατήρηση είναι πράξη. Η ίδια η παρατήρηση είναι ενέργεια που οδηγεί σε ριζική επανάσταση. Και για τέτοιου τύπου παρατήρηση χρειάζεται τεράστια ενέργεια.
Χρειάζεται πάθος για να γίνει αυτή η ριζική επανάσταση στην ανθρώπινη ζωή, ώστε να μην υπάρχει αντιφατική δράση, παρά μόνο μια ενιαία, συνεχής κίνηση. Χωρίς πάθος, μια ριζική αλλαγή είναι αδύνατη. Για να συμβεί η αλλαγή στη ζωή ενός ανθρώπου, χρειάζεται πάθος.
ΠΑΘΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΡΑΞΗ
Για να κάνετε οτιδήποτε πραγματικά πολύτιμο, πρέπει να έχετε ένα ισχυρό πάθος, που δεν έχει σχέση με ευχαρίστηση.
Αυτό το πάθος είναι απαραίτητο για να κατανοήσουμε τη συνεπή και μη κατακερματισμένη δράση. Οι διανοητικές έννοιες και οι φόρμουλες δεν μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο ζωής ενός ατόμου. Μόνο μια αληθινή κατανόηση «του τι είναι» μπορεί να το κάνει αυτό. Και αυτό απαιτεί έντονη ενέργεια και πάθος.
Θα μάθουμε λοιπόν γιατί οι άνθρωποι δεν έχουν την ενέργεια, την ορμή, το πάθος για αλλαγή.
Η ενέργειά τους είναι πάντα αρκετή για να τσακωθούν και να σκοτωθούν μεταξύ τους, να μοιράζονται τον κόσμο, να πετάξουν στο φεγγάρι, υπάρχει αρκετή ενέργεια για όλα αυτά. Αλλά σαφώς δεν έχουν την ενέργεια για να κάνουν ριζικές αλλαγές βαθιά μέσα τους. Γιατί δεν έχουμε την απαραίτητη ενέργεια;
Ο άνθρωπος έχει αρκετή ενέργεια για να μισεί, να πάει να πολεμήσει. Έχει αρκετή ενέργεια για να ξεφύγει από την πραγματικότητα με τη βοήθεια ιδεών, ψυχαγωγίας, θεών, ποτού κτλ.
Όταν θέλει ευχαρίστηση, σεξουαλική ή άλλη, ορμά προς αυτήν με απίστευτη ενέργεια. Έχει αρκετή ευφυΐα για να κατακτήσει το περιβάλλον, να ζει στον βυθό της θάλασσας, στην τροχιά της Γης, διαθέτει τη ζωτικότητα για όλα αυτά. Όμως είναι προφανές ότι δεν του φτάνει η ενέργεια για να αλλάξει έστω μια ασήμαντη συνήθεια.
Γιατί; Γιατί διαχέουμε αυτή την ενέργεια σε σύγκρουση με τον εαυτό μας».
ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΜΕΤΑΞΥ «ΤΙ ΕΙΝΑΙ» ΚΑΙ «ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ» ΠΡΟΚΑΛΕΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
«Κοιτάξτε – συνειδητοποιούμε ότι πρέπει να αλλάξουμε. Ας πάρουμε ως παράδειγμα τη βία και τη σκληρότητα – είναι γεγονός, πραγματικότητα. Οι άνθρωποι είναι σκληροί και βίαιοι. Έχουν χτίσει μια βίαιη κοινωνία, παρά όλα όσα έχουν πει οι θρησκείες για την αγάπη προς τον πλησίον και την αγάπη για τον Θεό. Όλα αυτά είναι απλώς ιδέες που δεν έχουν πραγματική αξία, γιατί το άτομο παραμένει σκληρό, βίαιο και εγωιστικό. Και όντας επιρρεπής στη βία, επινοεί το αντίθετο – τη μη βία.
Ο άνθρωπος προσπαθεί πάντα να επιτύχει τη μη βία. Υπάρχει λοιπόν μια σύγκρουση μεταξύ αυτού που είναι, που είναι βία και αυτού που πρέπει να είναι, που είναι μη βία.
Υπάρχει μια σύγκρουση μεταξύ αυτών των δύο αντιθέτων. Αυτή είναι η ίδια η ουσία της απώλειας ενέργειας. Όσο η δυαδικότητα μεταξύ «του τι είναι» και «του τι πρέπει να είναι» παραμένει και ένα άτομο προσπαθεί να γίνει κάποιος άλλος, κάνει προσπάθειες για να πετύχει αυτό που «πρέπει», αυτή η σύγκρουση προκαλεί απώλεια ενέργειας.
Όσο υπάρχει εσωτερική σύγκρουση αντιθέτων, ένα άτομο δεν θα έχει αρκετή ενέργεια για να αλλάξει.
Πάντα προσπαθούμε να χτίσουμε γέφυρες ανάμεσα στο «αυτό που είναι» και αυτό που «πρέπει να είναι». Και σε αυτό υπάρχει αντίφαση και σύγκρουση. Όλη μας η ενέργεια χάνεται εδώ. Είναι ο νους σε θέση να σταματήσει να διαιρείται και να παραμείνει ολοκληρωτικά με αυτό που είναι;
Για να κατανοήσουμε «αυτό που είναι» υπάρχει κάποια σύγκρουση;
Γιατί να έχω αυτά τα αντίθετα, για παράδειγμα, το ιδανικό της μη βίας; Εξάλλου, το ιδανικό δεν είναι πραγματικότητα, δεν έχει νόημα, οδηγεί μόνο σε διάφορες μορφές υποκρισίας. Θα είστε επιθετικοί, αλλά με αξίωση για αγιότητα. Ή αν λέτε ότι ακολουθείτε ένα ιδανικό, ότι τελικά θα γίνετε ειρηνικοί και αυτό είναι μια μεγάλη προσποίηση, γιατί θα σας πάρει πολλά χρόνια για να απαλλαγείτε από τη βία, κάτι που μπορεί να μην συμβεί καθόλου. Εν τω μεταξύ, παραμένετε υποκριτές, παραμένετε βίαιοι.
Έτσι, εάν μπορούμε, όχι αφηρημένα, αλλά στην πραγματικότητα, να πετάξουμε όλα τα ιδανικά και να αντιμετωπίσουμε το γεγονός (σε αυτή την περίπτωση, το γεγονός της τάσης μας για βία), τότε δεν θα υπάρξει απώλεια ενέργειας.
Αλλά όσο ένα άτομο περιπλανιέται στον λαβύρινθο των ψυχικών αντιθέτων, αναπόφευκτα σπαταλά ενέργεια και επομένως δεν μπορεί να αλλάξει».
ΞΕΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΦΟΒΟΥ ΜΕΣΩ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ
«Τότε πώς γεννιέται η σκέψη; Δεν είναι δύσκολο να δούμε ότι η σκέψη είναι η απάντηση της μνήμης, της εμπειρίας και της γνώσης μας, δηλαδή η απάντηση του εγκεφάλου μας που αποθηκεύει όλα αυτά.
Όταν ο εγκέφαλος ερωτάται για κάτι, η αντίδρασή του βασίζεται στη μνήμη και επίγνωση.
Ο εγκέφαλος είναι το αποτέλεσμα εκατομμυρίων ετών εξέλιξης και προγραμματισμού, η σκέψη του είναι πάντα παλιά, δεν είναι ποτέ ελεύθερη, η σκέψη είναι η αντίδραση όλων των ρυθμίσεων του εγκεφάλου.
Τότε τι μπορούμε να κάνουμε; Όταν η σκέψη συνειδητοποιεί ότι δεν είναι σε θέση να κάνει τίποτα με τον φόβο, αφού η ίδια προκαλεί φόβο, δημιουργείται η σιωπή και η παραμικρή κίνηση που οδηγεί στον φόβο εξαφανίζεται.
Επομένως, το μυαλό συμπεριλαμβανομένου του λόγου, παρατηρεί αυτό το φαινόμενο συνήθειας, αντίφασης, της πάλης μεταξύ «εγώ» και «μη-εγώ».
Και ο νους συνειδητοποιεί ότι ο παρατηρητής είναι το παρατηρούμενο. Και βλέποντας ότι ο φόβος δεν μπορεί απλά να αναλυθεί και να απορριφθεί, ότι θα είναι πάντα εκεί, βλέπει επίσης ότι η ανάλυση δεν είναι η λύση.
